Witamina A to określenie grupy rozpuszczalnych w tłuszczach związków organicznych należących do rodziny retinoidów, z których najważniejszy jest retinol. Pozostałe to: retinal, kwas retinowy (wraz z solami), estry retinylu oraz wszelkie ich pochodne. Za związki o charakterze witaminy A uznaje się także niektóre z karotenoidów. Zalety witaminy A znane są zaś już od wieków.
Witamina A spełnia w ludzkim organizmie szereg ważnych funkcji. Jej obecność jest kluczowa dla procesów widzenia, odporności, podziałów zachodzących w komórkach, a także bierze udział w procesie syntezy hormonów z grupy steroidów. Na też swój wpływ na prawidłowy rozwój embrionalny oraz płodność, przyśpiesza gojenie, jak również pobudza szpik kostny do produkcji czerwonych krwinek
Co także ważne, zalety witaminy A, to także pozytywny wpływ na stan skóry, włosów oraz paznokci.
Jej niedobór może zaś prowadzić do m. in.:
- kurzej ślepoty (złe widzenie po zmierzchu);
- nadmiernego wypadania włosów oraz ich wysoką podatnością na złamania;
- pogorszenia się ogólne stanu i wyglądu skóry;
- zwiększenia podatności na infekcje pochodzenia bakteryjnego i wirusowego;
- skłonności do biegunek.
- zahamowaniem wzrostu u dzieci;
Wpływ witaminy A na skórę
Zalety witaminy A, a zwłaszcza tej występującej w postaci retinoidów, to także jej właściwości „przeciwstarzeniowe” – uważana jest za jeden z najlepszych składników dedykowanych do preparatów tego typu. Regularne stosowanie witaminy A pozwala na wymierną poprawę kondycji skóry. Ze względu na te właściwości, witaminę A wykorzystuje nie jeden salon kosmetyczny, gdzie dodaje się ją jako substancję poprawiającą elastyczność oraz gładkość skóry. Duże doświadczenie w tej materii posiada salon kosmetyczny z Warszawy – J’adore Instytut. Zabiegi można rezerwować online. Pomaga w redukcji drobnych zmarszczek, zmniejsza widoczność przebarwień, jak również dzięki niej wzrasta liczba fibroblastów a w organizmie nasila się wytwarzanie włókien kolagenowych w tkance łącznej.
W dostępnych na rynku preparatach kosmetycznych występuje najczęściej pod postacią retinolu i palmitynianu retinylu, czasem także beta-karotenu.
Z kolei substancje z rodziny retinoidów posiadają również właściwości przyśpieszające regenerację ran. Dlatego znajdują zastosowanie w leczeniu różnych problemów skórnych, jak trądzik, łuszczyca czy nawet atopowe zapalenie skóry. Maść z zawartością witaminy A jest też świetnym specyfikiem do łagodzenia stanów zapalnych. Chroni skórę przed niepożądanymi działaniami warunków atmosferycznych, jak wiatr, mróz lub słońce.
Źródła witaminy A
Witamina A występuje zarówno w roślinach, jak i wytworach pochodzenia zwierzęcego. Różnica polega jednak na tym, że w przypadku świata roślinnego mamy do czynienia głównie z prowitaminą A, a w drugim przypadku jest to retinol oraz jego pochodne.
Do podstawowych źródeł witaminy A zalicza się:
- mleko;
- przetwory mleczne (zwłaszcza masło oraz sery);
- tłuszcze i oleje rybne;
- jajka;
- wątróbkę;
- podroby zwierzęce (np. nerki);
- czerwone, pomarańczowe i żółte owoce oraz warzywa (przykładowo: wiśnie, morele, brzoskwinie, śliwki, dynia, marchew, pomidor, czerwona papryka);
- zielone warzywa liściaste (np. jarmuż, szpinak, botwina, sałata);
- słodkie ziemniaki.
Witaminę A można także oczywiście suplementować. Tutaj najczęściej poleca się stosowanie tranu pochodzenia rybiego.
Za mało źle, za dużo także niedobrze
Choć zalety witaminy A są bezsprzeczne, to warto jednak pamiętać, że każda suplementacja powinna być poprzedzona odpowiednią konsultacją z lekarzem, farmaceutą. Lub chociaż prowadzona wedle zaleceń wynikających z załączonej do suplementu ulotki. Niekiedy nadmiar witaminy A może też wynikać, chociaż to raczej rzadkość, ze źle prowadzonej diety. Dlatego w takich przypadkach (lub w momencie przedawkowania suplementów) warto jak najszybciej ograniczyć. Następnie odpowiednio zbilansować spożywanie produktów bogatych w witaminę A.
Ze względu na gromadzenie witaminy A przez ludzki organizm w wątrobie, tzw. hiperwitaminoza, może być toksyczna dla naszego ciała, a nawet niebezpieczna dla zdrowia. Do najbardziej charakterystycznych objawów nadmiaru witaminy A należy: nadpobudliwość i wysoka drażliwość, nudności, wymioty, bóle głowy, bóle stawów, bóle mięśni, powiększenie wątroby. A także zaburzenie jej funkcji, zmiany skórne w kolorze żółtym, a także mniejsza zawartość wapnia w kościach.
