Od dłuższego czasu włosy utraciły swoją pierwszorzędną funkcję regulacji temperatury. Zachowując w ograniczonym stopniu działanie chroniące przed szkodliwymi oddziaływaniami np. fizycznymi oraz mechanicznymi. Obecnie włosy pełnią olbrzymią funkcję psychospołeczną jako naturalny ozdobnik, zwłaszcza u kobiet. Sprawdź jaki wpływ na wypadanie włosów mają choroby ustrojowe.
W sposób nieprzerwany włosy rosną po okresie neogenezy mieszków włosa podczas życia płodowego. W warunkach fizjologicznych na skórze głowy występuje około 80% włosów w fazie anagen (faza wzrostu włosa). Natomiast w okresie inwolucji mieszka włosa –w okresie katagenu znajduję się około 1% włosów. Pozostała część włosów znajduję się w fazie spoczynkowej czyli telogenie. Powszechnie uważa się, że żaden dodatkowy przydatek skóry nie jest tak istotnym
i wrażliwym wskaźnikiem ogólnego stanu odżywienia, zdrowia, zatrucia jak włosy!
Żadna inna tkanka ludzka nie dostarcza tak wielu istotnych wiadomości w dostępny i łatwy sposób jak włosy. Zmiana grubości, struktury łodygi, gęstości a także połysku włosa, mogą odzwierciedlać toczące się patologie w naszym organizmie. Utrata włosów to dolegliwość o bardzo różnorakim podłożu. Za ich utratę mogą odpowiadać m.in. choroby ustrojowe- jak również dolegliwości skóry głowy.
Wypadanie włosów – Toczeń układowy
Jest to choroba autoimmunologiczna , jednym z głównym objawem choroby jest nadmierne wypadanie i przerzedzenie włosów. Typowymi dolegliwościami jest również nadwrażliwość na światło słoneczne, rumień pojawiający się na twarz. Zmiany skórne takie jak: pokrzywka, czerwone krążki.
Zespół policystycznych jajników
Jako jeden z wielu objawów choroby zespołu policystycznych jajników jest androgenowe łysienie- jest to typ męskiego łysienia. U kobiet zwykle objawia się jako rozproszonego przerzedzenia włosów na szczycie głowy.
Wypadanie włosów przy chorobie cukrzycy
W trakcie leczenia cukrzycy po kilku latach stosowania leków doustnych, chorzy obserwują u siebie problem z nadmiernym wypadaniem włosów. Łysienie występuje gównie na szczycie głowy. Wypadnie włosów przy cukrzycy ma charakter rozlany oparty na mechanizmie telegonowym, bardzo rzadko anangenowym. Zdecydowanie większy odsetek włosów anangenowym, a także lepszy stan owłosienia skory głowy, wykazują chorzy którzy przyjmują insulinę. W porównaniu do pacjentów leczących innymi preparatami. Insulina bowiem ukazuje pozytywny wpływ na stan owłosienia, gdyż posiada zdolność do zmniejszonej ilości włosów telogenowych. W przypadku pacjentów o niewyrównanej cukrzycy, łysienie wraz z towarzyszącym mu łojotokiem występuje zazwyczaj w trzeciej i czwartej dekadzie życia.
Choroby wewnętrzne
Choroby wątroby są konsekwencją włosów w fazie telogenowym oraz wystąpieniem łysienia rozlanego. Znaczna utrata włosów związana jest najprawdopodobniej z zaburzeniami metabolizmu aminokwasów (zredukowany poziom metioniny i cyteiny). Ciężkie uszkodzenie wątroby prowadzi do kobiecego typu owłosienia łonowego u mężczyzn. Jednakże u obu płci występuje znaczne przerzedzenie lub całkowity brak owłosienia pachowego, brzucha, klatki piersiowej.
Wypadanie włosów przy menopauzie
W trakcie okresu około menopauzalnego dochodzi do zmiany środowiska hormonalnego. Występuje spadek estrogenów względny przyrost stężenia androgenowego. Zmiany poziomu estrogenów oraz androgenów w konsekwencji mogą prowadzić do nadmiernego wypadania włosów. W trakcie menopauzy może wystąpić łysienie typu żeńskiego, charakteryzujący się zmniejszoną g gęstością włosów w obrębie szczytu głowy jak również okolicy czoła. Okres menopauzy sprzyja również wystąpieniu łysienia włókniejącego czołowego – zazwyczaj następuje w pierwszych 2-12 latach po menopauzie. Istotnym problemem w trakcie okresu menopauzy są częste choroby współistniejące. Które dodatkowo wymagają leczenia farmakologicznego. Natomiast niektóre gruby leków posiadają negatywny pływ na fizjologię włosów, co może być przyczyną ich wypadania.
Łysienie Hormonalne
Utrata włosów spowodowana hormonami jest związana w głównej mierze z nieprawidłową pracą tarczycy. Zaburzona praca osi podwzgórza-przysadka- tarczyca prowadzi do zakłóconej równowagi hormonalnej. Istotny wpływ na stan skóry głowy ma niedobór jak również nadwyżka tyroksyny oraz trijodotyroniny. Szczególnym podłożem nadmiernej utraty włosów związaną z nieprawidłową pracą gruczołu są autoimmunologiczne zapalenie tarczycy- definowane jako choroba Gravesa Basedova oraz choroba Hashimoto. Łysienie związane z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy ma charakter telogenowy. Natomiast choroba Hashimoto (determinowana jest przez przeciwciała antymikrosomalne) objawia się łysienie o mechanizmie telogenowym, przedwczesne siwienie włosów. Skóra osób dotkniętych hipertyoraza ma specyficzny wygląd jest sucha, łuszcząca, szorstka, może wystąpić obrzęk tkanki podskórnej oraz paznokcie są łamliwe.
W skutek niedoboru hormonów występuje obniżenie szybkości przemian metabolicznych Objawiającej się w każdej komórce organizmu, również w komórkach włosa, w skutek czego prowadzi to do wypadania włosów o mechanizmie telogenowym. Nieswoiste zmiany wypadania włosów zachodzą również na skutek obrzęku tkanki podskórnej, co skutkuje w nieprawidłowe odżywienie włosa. Redukcja włosów objawia się zwykle w okresie 2-4 miesiąca od rozpoczęcia choroby. Odpowiednio wdrążona terapia daje duże szanse na zahamowanie procesu łysienia.
Łysienie spowodowane nadczynnością tarczycy przeważnie ma charakter rozlany obejmujący całą skórę głowy lub rozmieszczony w jednym miejscu (zwykle w okolicy czołowej). Włączenie leczenia farmakologicznego, a tym samym wyrównanie poziomu hormonów doprowadza do stopniowego odrostu włosów.
Przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki ma na celu ustalenie rodzaju łysienia, a także czynnika wywołującego utratę włosów. Jedynie prawidłowa i szybka diagnoza choroby jest warunkiem wdrążenia terapii, która ma na celu polepszenia ogólnego stanu zdrowia, jak również wyciszenia objawów panującego stanu chorobowego.
Opracowała kosmetolog Kornelia Halada
Piśmiennictwo:
- Baumann L., red. wyd. pol. Kamila Padlewska.: Dermatologia estetyczna, PZWL 2013.
- Berger U., Rosenfelder R.: Włosy odbiciem zdrowia lub choroby, Amber, Warszawa 2001.
- Brzezińska-Wcisło L.: Choroby włosów i skóry owłosionej. Wyd. Termedia, Poznań 2015.
- Brzezińska-Wcisło L., Lis A., Kamińska G., i wsp.: Fizjologia i patologia wzrostu i utraty włosów na głowie człowieka. Post Dermatol Alergol 2003, 5, 260-266.
- Brzezińska-Wcisło L., Lis-Święty A.: Choroby włosów- co nowego?, [w:] Szepietowski J., Reich A., (red.), Dermatologia- co nowego?, Tom 1, Wyd. Cornatis, Wrocław 2009.
- Brzezińska-Wcisło L.: Łysienia związane z chorobami ustroju. Przew Lek 2000, 5, 97-98.
- Brzezińska-Wcisło L.: Postępowanie w diagnostyce i leczeniu wypadania włosów, Leksykon 2008, 4, 1-11.
- https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/015/442/original/38-56.pdf?1481285335
- https://www.termedia.pl/Lysienia-zwiazane-z-chorobami-ustroju,8,1781,0,1.html
